Opening van zaken

Koen Limperg – oktober 30, 2021

De foto toont een aantal flessen zoals je die tegenwoordig tegenkomt. Hoe ze te openen? Een paar praktische wenken.
De meest linker fles is verzegeld met bijenwas (zacht), de tweede met een hardere soort. Dit soort afsluitingen vind je vaak op Bio-wijnen. Fancy kurkentrekkers mijd ik. Je kunt het beste een conventioneel kelnermes (Screwpull bijvoorbeeld) gebruiken. Doe geen moeite om circumcisie toe te passen op de lak, dat wordt klungelen: de zachte was scheurt, de harde brokkelt af. De spiraal er van boven (met enige kracht) doorheen draaien en openen als gebruikelijk. Eventueel een schenktuitje gebruiken om afgebroken stukjes te weren.

De Screwpull kurkentrekker werkt onder vrijwel alle omstandigheden (zie echter hieronder), maar heeft een wat ongelukkig mesje; omdat het gekarteld is, scheurt het gemakkelijk de folie. Óf alleen het uiterste puntje gebruiken, óf een los scherp mesje. Denk aan de venijnige keukenmesjes van Victorinox, met kunststofhandvat. Zeer betaalbaar.

Je neemt de folie weg over een hoogte (3-5mm) die maakt dat de wijn (net) NIET met het FOLIE in contact komt wanneer je schenkt. Zie de Cos Labory fles. Kwestie van uitproberen, want hangt ook van de handelingssnelheid af. Vroeger, toen het ‘loodje’ daadwerkelijk nog van lood was, was dit essentieel, nu is het meer een teken van beschaving. Een onnodig ontblote hals was al in 1855 niet bon ton, dus zeker niet de hele folie eraf halen.

De derde fles gaat getooid met een schroefdop. Daar ben ik bepaald géén tegenstander van. Wijnen die niet bestemd zijn om bewaard te worden kunnen het zonder kurk stellen.

Het openen van mousserende wijn blijft spannend, wat afgemeten kan worden aan de grimassen die mensen soms trekken wanneer ze ermee bezig zijn. Voor de folie geldt ook nu: niet helemaal verwijderen, maar tot het punt dat je bij het oogje van het korfje kunt. Dat is waar het metaaldraad in een lusje samengedraaid is. Dat korfje is de “veiligheidspal” van de fles. Als je het los hebt gemaakt, of verwijderd, de fles NOOIT zo maar weg zetten, maar de handeling voortzetten. Je hebt een projectiel dat op scherp staat. Bedenk dat de druk in de fles ongeveer 6 bar is. Dat is ongeveer drie maal zoveel als in een autoband. Ook áán de bar kan het druk zijn, maar dat kan buiten Covid geen kwaad.

Een (volgend) spannend moment is wanneer de kurk uit de fles moet. De linker is in goede conditie en zal weerstand bieden, de rechter is “fatigué” en zal gemakkelijk ontsnappen.

Een praktische wenk: houd de kurk goed omklemd in je minder actieve hand (dus de linker als je rechts bent en v.v.). Die hand blijft stil. Met je ‘goede’ hand draai je van onderen aan de bodem van de FLES, waar je het beste momentum en de grootste precisie hebt. Als de kurk tevoorschijn komt, laat de ‘kurkhand’ een elegant zuchtje toe. Knallen (en sproeien) kan ook, maar alleen als je F-1 coureur bent.Er bestaat een sterke correlatie tussen de leeftijd van de Champagne en de elasticiteit van de kurk: hoe minder paddenstoel  (rechter) hoe ouder.

Indien de kurk in een gewone fles tegenstribbelt en kapot dreigt te worden getrokken stop je. Zowel in geval van een krummelige of scheurende kurk, als bij verkleving van de kurk aan de hals van de fles is de Dubbelbladige Verlostang (officiële naam: Two Pronged Cork Puller) het antwoord. De foto laat een circa 30-jaar oude kurk zien die in zijn geheel verwijderd kon worden. Ik gebruik hem op twee manieren. De bladen van de tang zijn niet even lang. Je steekt eerste de langste er voorzichtig in, gevolgd door de tweede; dan wichel je aan het handvat de bladen om-en-om naar beneden. Beneden aangekomen ga je draaien, om de kurk los te maken en trek je tegelijkertijd voorzichtig. Als de kurk te vast zit trek je het hulpstuk er weer uit. Dan steek je met het langste blad de kurk rondom los, eventueel met intervallen, en pas je daarna de beschreven procedure toe.

Merk je dat je de kurk naar BENEDEN drukt, dan kan de beste remedie zijn om hem (inderdaad) IN de fles te duwen, bijvoorbeeld met de steel van een pollepel, en hem daarna te karaferen door een zeefje, al dan niet met beluchter. Als troost: de conditie van een oude kurk heeft lang niet altijd voorspellende waarde voor de conditie van de wijn.